Ο ΝΕΟΣ ΙΟΣ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ Η1Ν1
Η προσβολή ανθρώπων από τον νέο ιό της γρίπης Α (H1N1) που είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός πιστοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2009.
Οι έγκυες και τα νεογνά φαίνεται ότι κινδυνεύουν περισσότερο από τον γενικό πληθυσμό αν και η επιδημιολογία και όλο το φάσμα της νόσου δεν είναι απόλυτα κατανοητά και βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση. Αυτό φαίνεται στις παρατηρήσεις που έχουμε από την επίδραση της εποχιακής γρίπης αλλά και από τις πανδημίες γρίπης. Για παράδειγμα στις πανδημίες γρίπης του 1918-19 και 1957-58 αναφέρθηκε μεγάλος αριθμός εγκύων που κατέληξαν, καθώς και αυξημένη συχνότητα αυτόματων αποβολών και πρόωρων τοκετών ιδιαίτερα στις έγκυες με πνευμονία. Σε περιόδους πανδημιών επίσης παρατηρήθηκε αύξηση των περιγεννητικών επιπλοκών και των επιπλοκών του τοκετού.
Κλινική εικόνα
Οι πάσχουσες έγκυες από τον νέο ιό της γρίπης Α (H1N1) παρουσιάζουν συνήθως οξέα συμπτώματα από το αναπνευστικό (βήχα, πόνο στο φάρυγγα, ρινόρροια) και πυρετό. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι κόπωση, πόνος στο σώμα, πονοκέφαλος έμετος και διάρροια. Οι περισσότερες έγκυες ακολουθούν την τυπική πορεία της εγκυμοσύνης χωρίς επιπλοκές. Ορισμένες όμως επιπλέκονται από δευτερογενείς μικροβιακές λοιμώξεις συμπεριλαμβανομένης και της πνευμονίας. Όταν η μητέρα νοσεί σοβαρά μπορεί να εμφανιστεί και εμβρυϊκή δυσπραγία. Το ιδεώδες θα ήταν κάθε ύποπτο περιστατικό να ελέγχεται εργαστηριακά για τον ιό. Η θεραπεία όμως δεν θα πρέπει να καθυστερεί περιμένοντας τα αποτελέσματα των εξετάσεων καθώς η αντιική θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική όσο πιο γρήγορα ξεκινά μετά την έναρξη των συμπτωμάτων (μέσα στο πρώτο 48ωρο).
Ο τρόπος ελέγχου είναι δείγμα από τον ρινοφάρυγγα που εξετάζει ως screening test την προσβολή από ιό γρίπης τύπου Α. (Τα αποτελέσματα έρχονται γρήγορα και το κόστος είναι μικρό). Αν το screening test είναι θετικό τότε η νόσος πιστοποιείται με PCR (ακριβή και χρονοβόρα εξέταση). Στοιχεία από τα εργαστήρια που πραγματοποιούν τις παραπάνω εξετάσεις είναι διαθέσιμα στην γραμματεία του ιατρείου.
Θεραπεία και χημειοπροφύλαξη
Ο νέος ιός της γρίπης Α (H1N1) είναι ευαίσθητος στους αναστολείς της νευραμινιδάσηςzanamivir (Relenza®) and oseltamivir (Tamiflu®) που μπορούν να χορηγηθούν στις εγκυμονούσες είτε από το στόμα (Oseltamivir) είτε ως εισπνεόμενο (zanamivir). Η δοσολογία τόσο για θεραπεία όσο και για χημειοπροφύλαξη στις έγκυες είναι ίδια με αυτήν των ενηλίκων που πάσχουν από εποχιακή γρίπη. Ό μεγάλος κίνδυνος για τις σοβαρές επιπλοκές από νέο ιό της γρίπης Α (H1N1) στις έγκυες αντισταθμίζει το θεωρητικό κίνδυνο παρενεργειών της αντιϊκής θεραπείας.
Το Tamiflu λόγω της συστηματικής του δράσης είναι το φάρμακο εκλογής. Η ενδεικνυόμενη θεραπεία είναι πενταήμερη με 1 χάπι των 75 mg πρωί βράδυ.
Σε περίπτωση που χορηγηθεί το Relenza (Zanamivir) η δόση είναι δύο εισπνοές των 5 mg δύο φορές την ημέρα.
Ενδείξεις για χημειοπροφύλαξη
Μετά από έκθεση – στενή επαφή με πολύ ύποπτο ή πιστοποιημένο περιστατικό του νέου ιού της γρίπης Α (H1N1) η χημειοπροφύλαξη κρίνεται απαραίτητη για τις έγκυες γυναίκες. ΤοRelenza (Zanamivir) λόγω της ελάχιστης συστηματικής απορρόφησης είναι το φάρμακο εκλογής. Η προτεινόμενη δόση είναι δύο εισπνοές των 5 mg μία φορά την ημέρα για δέκα τουλάχιστον ημέρες μετά την τελευταία έκθεση . Το Relenza μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα για αυτό σε έγκυες με γνωστά τέτοιου είδους προβλήματα χορηγείται ως προφύλαξη Tamiflu 1χάπι την ημέρα για 10 ημέρες. Σε περίπτωση πολλαπλής και συνεχόμενης έκθεσης η διάρκεια της προφύλαξης είναι κάτι που πρέπει να συζητείται.
Συχνή παρακολούθηση επιβάλλεται στις έγκυες που έχουν εκτεθεί στον ιό.
Πυρετός
Υπάρχουν ελάχιστα βιβλιογραφικά δεδομένα που συνδυάζουν τον υψηλό πυρετό με γεννητικές ανωμαλίες όπως : α διπλασιασμό της συχνότητας ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης β. νεογνικοί σπασμοί εγκεφαλική παράλυση, εγκεφαλοπάθεια ακόμη και θάνατο σε υψηλό πυρετό κατά τον τοκετό. Φαίνεται ότι ο κίνδυνος από τον πυρετό εξουδετερώνεται από τα αντιπυρετικά και το φολικό οξύ. Η παρακεταμόλη 1mg τρεις φορές την ημέρα είναι η καλύτερη λύση.
Άλλοι τρόποι προφύλαξης
Παρασκευάζεται εμβόλιο που θα μπορεί να χορηγείται στις έγκυες μετά το πρώτο τρίμηνο της κύησης. Άλλοι τρόποι προφύλαξης είναι:
Συχνό πλύσιμο των χεριών
Ελάχιστη επαφή με αρρώστους
Μείνετε σπίτι εφόσον έχετε κάποιον άρρωστο
Αποφεύγεται την πολυκοσμία και περιοχές με γνωστά περιστατικά της νόσου.
Χρησιμοποιείται μάσκες όπου υπάρχει πιθανή έκθεση.
Προφύλαξη νεογνών
Τα παιδιά που δεν θηλάζουν έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από το νέο ιό της γρίπης Α (H1N1) σε σχέση με αυτά που θηλάζουν Οι μητέρες που δεν νοσούν πρέπει να παροτρύνονται ώστε να θηλάζουν αποκλειστικά τα νεογνά τους ώστε αυτά να έχουν όσο το δυνατό περισσότερα αντισώματα. Δεν είναι γνωστό αν μεταδίδεται ο ιός από το μητρικό γάλα όταν νοσεί η μητέρα αλλά τα αντιικά φάρμακα όταν χορηγούνται στην μητέρα δεν αποτελούν αντένδειξη θηλασμού.
Ελάχιστα είναι γνωστά για την πρόληψη στα νεογνά.
Θα πρέπει μόνο υγιείς να φροντίζουν τα νεογνά.
Να αποφεύγονται πιθανοί χώροι έκθεσης και η πολυκοσμία.
Εφαρμογή υγιεινής χεριών.
Περιορισμός της χρήσης παιχνιδιών από άλλα παιδιά και συχνό πλύσιμο αυτών.